Lief en Leed met de Swampcask
Auteurs: Pim Langendoen & Hein
Spijker
20 juli 2000
|
|
|
De
lente van 1995
Twee nog onervaren vleeseter-experts kregen in de lente van 1995 het idee
om een authentieke swampcask te plaatsen in de tuin. Met een budget van
±300 harde guldens gingen zij als volgt te werk: |
|
|
|
Hoe
maak je zo'n ding?
Zij kochten een ton van 70cm in doorsnee, en 60cm diep. Om te voorkomen
dat het waterpijl te hoog komt, werden er op 15cm onder de rand een aantal
'overloopgaten' geboord. De ton werd in de grond geplaatst onder een lichte
hoek. Dit om een drogere 'hoge' kant en een wat nattere 'lage' kant te creëren.
De locatie waar de ton werd ingegraven, was gelegen dicht tegen het huis,
en op het westen. De zon schijnt hier van 13:00 tot 18:00. De ton werd gevuld
met afgebrokkelde turfblokken. Voor een strak effect werd de laatste 15cm
gevuld met finnpeet. Tijdens het vullen werden 2 pijpen geplaatst. De eerste
was een 'vulpijp', een PVC pijp, met onderin gaatjes geboord, om water te
kunnen bijvullen. De tweede pijp, was om het waterniveau te kunnen meten.
Hiervoor werd een hydrocultuur niveaumeter gebruikt. De swampcask werd gevuld
met water, en gedurende een maand met rust gelaten om de grond te laten
acclimatiseren en in evenwicht te laten komen. |
1995-04: Swampcask half gevuld met turf en water. links waterniveaumeter,
en rechts vulpijp |
|
|
Rijk
gevulde swampcask
Na een maand knarsetandend wachten, konden we eindelijk de swampcask gaan
vullen met planten. Vol enthousiasme togen wij naar de onze vleeseterdealer,
daar spendeerde we de rest van ons budget aan zoveel mogelijk verschillende
planten, waarvan van tevoren al duidelijk was dat ze het nooit zouden
halen in de winter.
De volgende
planten werden trots in de ton geplaatst: Dionaea muscipula; Pincuicula
moranensis; Drosera binata, D.anglica, D.rotundifola;
Sarracenia flava, S.leucophila, S.minor, S.purpura;
Utricularia alpina, U.sandersonii, Heliamphora heteradoxa
en last but not least Darlintonia carlifornica.
|
1995-04: Braak liggende swampcask |
|
|
De vijand
buiten gesloten
Om te voorkomen dat vogels of katten de boel zouden verstieren, werd er
kippengaas rondom, en boven de swampcask geplaatst.
Het was
een mooie zomer
De zomer verliep erg goed. De plantjes vingen hun kostje goed bijelkaar.
Vooral pissebedden waren de pineut. Deze diertjes werden gevangen door
de vliegenvallen, de Sarracenia's en de Darlingtonia. De
meest vielen nog ten prooi aan de Sarracenia purpurea. Aangezien
de 'experts' wel door hadden dat de meeste planten niet tegen vorst bestand
waren, werd het onzalige idee gevat om vlak voor de winter, een warmtekabel
in de swampcask te plaatsen. De winter kon met een gerust hart te gemoed
gezien worden.
|
1995-05: Wat doet die Cephalotus daar? |
|
|
Winterdrama
In hartje winter melden de twee helden zich, gehuld in dikke bontjassen,
bij de swampcask. Een verslag: B1: Ik dacht dat het nu vroor?
B2: nou aan mijn neus te oordelen vriest het nu zeker. B1:
Waarom is de boven laag van de swampcask dan groen, en niet wit
uigeslagen? B2: Nu je het zegt, dat klopt niet!!!, B2
steekt zijn hand in de grond, en trekt het open, de rookwolken stijgen
op! B1 Het lijkt wel IJsland!!!, B2 Dit klopt echt niet!!,
waarom bloeit die binata? Het bleek dat de vorst de thermostaat
van de warmtekabel onklaar had gemaakt. Dit kwam doordat gedurende een
korte tijd (uiteraard gedurende strenge vorst) er geen stroom had gestaan
op de warmtekabel. De kabel werd meteen uitgeschakeld en verwijderd.
Het kerkhof
In de lente van 1996 kon het schaderapport worden opgemaakt. De Darlingtonia
Californica houdt dus echt niet van warme wortels, en was mors dood. De
Pinguicula moranensis had gedurende de winter een 5 tal keer bloemen
geproduceerd, echter zodra de bloemen goed en wel boven het maaiveld uit
kwamen, bevroren ze. Nadat de warmtekabel werd verwijdert, is de Pinguicula
van het slagveld verdwenen. De Utricularia's en de Heliamphora
konden de kou niet aan. De rest van de planten had behoorlijk geleden,
en deden het slecht in de lente. De Saracenia purpurea was
door schimmel overleden. De enige die het fijn had gevonden gedurende
de winter was de D.binata, en tierde welig in de lente.
|
1995-05: Mooi is dat kippengaas niet echt. |
|
|
Doe maar
zonder warmtekabel
Kortom, het warmtekabel-perikel was een harde les. De volgende 4 jaar
liepen een stuk soepeler, mede doordat de niet winterharde soorten van
het toneel waren verdwenen.
Observaties gedurende 5 jaar leerde ons het volgende:
De planten
- Na het opnieuw plaatsen van Darlingtonia's
gaat het erg goed met deze planten. Ze maken constant nieuwe scheuten
aan en beginnen een ware plaag te vormen voor de rest van de planten.
- In de eerste 3 jaar is er elk
seizoen een nieuwe S. purpurea geplant, aangezien deze gedurende
de lente, aan schimmel, overleed. De laatste 2 jaar is er een S.purpurea
geplaatst aan de 'hoge' kant. Deze overleefde wel, maar zag er niet
mooi uit (vervormde lange bladeren), en de plant is er dan ook onlangs
afgevoerd.
- S.flava, S.minor
blijken lastige klanten, en vertoonde elk jaar steeds dunnere en gekronkelde
bladeren. De planten zijn 2 jaar geleden verwijderd en doen het nu goed
in de vensterbank.
- S.leucophylla was eigenlijk
het zelfde verhaal als de S.flava, echter deze hebben we laten
zitten, en sinds we een struik hebben weggehaald die veel zon wegnam,
is deze het beter gaan doen. Deze lente had de S.leucophylla
zelfs zin om te gaan bloeien.
- 2 Jaar geleden hebben we de D.regia
geplaatst, aangezien deze het heel slecht deed in de vensterbank. In
de winter sterft de plant tot de grond toe af, maar komt in de lente
weer op, om vervolgens t/m de herfst vol te zitten met kleine vliegjes.
De dikke laag spagnum beschermd de Regia wellicht tegen de kou. Het
is nog af te wachten wat er bij een echte strenge winter gebeurt!
- D.anglica en D.rotundifolia
doen het opzich goed, helaas verspreiden deze planten zich maar heel
langzaam.
- D.binata is net als de
D.regia geen winter harde jonge, echter de plant staat er al
5 jaar in en gedraagt zich voorbeeldig. Het valt echter wel op dat de
plant niet uitbreid, alleen de bossage wordt elk jaar wat dikker!
- Pinguicula vulgaris is
er zo'n 3 jaar geleden ingezet. Na de winter was deze niet meer terug
te vinden. Dit jaar kwam de plant weer miraculeus op, en ging bloeien!
Geen idee waar hij het hele vorige jaar heeft uit gehangen.
- Dionaea muscipula vangt
veel pissebedden. De verwachting was dan ook dat deze plant zich flink
zou uitbreiden. Dit bleek echter niet het geval. Elk voorjaar komen
er weer minder klapbekken op, van de 20 zijn er nu nog zo'n stuk of
5 over. Nu de spagnumlaag wat dikker is, lijken ze beter de winter te
doorstaan.
|
2000-07-15: Zijn ze nu allemaal winterhard?
2000-07-15: De D.regia vecht voor een plekkie.
2000-07-15 Sarracenia leucophila
|
|
|
Onderhoud
- 's Zomers gaat er, op een zonnige
dag, een liter (osmose) water per dag door heen. Aangezien de swampcask
een flinke buffer water onderin heeft, hoeft er echter maar 1 maal per
week water gegeven te worden. Het is wel verstandig om bij erg warm
weer wat vaker water te geven. Een grote hulp bij het bepalen of de
swampcask water nodig heeft is de waterniveaumeter. De niveaumeter geeft
maximaal, als het water tot 15 cm onder de rand staat.
- 's Winters wordt er eigenlijk
nooit water gegeven.
- Gedurende de de lente en de zomer
moet er zo nu en dan wat onkruid gewied worden.
- In de herft en winter is het verstandig
om dorre bladeren te verwijderen.
- Af en toe wordt er wat spagnum
weggehaald als het de planten gaat verstikken.
|
2000-07-15: ff lekker knippu. |
|
|
Omgeving
- De locatie waar de ton werd ingegraven,
was gelegen dicht tegen het huis, en op het westen. De zon schijnt hier
van 13:00 tot 18:00. Het plaatsen van de swampcask dicht tegen het huis,
heeft als effect dat het minder last heeft van de wind, vooral de Leucophylla
heeft hier profijt van.
- Sinds er een struik weggehaald
is die veel licht weg nam, gaan de planten in de swampcask een stuk
beter.
- Het grote voordeel van een swampcask
in de tuin is dat je nooit meer je planten hoeft te voeren, de vangsystemen
van de planten zijn zeker opgewassen tegen het nederlandse aanbod van
insekten.
- Het wat schuin zetten van de swampcask,
heeft niet echt merkbare gevolgen. Het enige wat opviel is dat de S.purpurea
alleen aan de hoge kant kon overleven. Maar ja, goed doen was er nog
steeds niet bij.
|
2000-07-15: Spagnum in de 'bloei' |
Conclusies
De conlusies die hier gegeven worden zijn gebaseerd op de afgelopen 5
jaar. De vraag is of in andere situaties het zelfde geldt. Bij een andere
hoeveelheid licht, en hoe de swampcask het doet bij andere weersextrema.
- De belangrijkste conclusie is:
Veel licht!!!! Als u een swampcask gaat plaatsen, zorg er dan
voor dat u de plaats neemt met het meeste aantal zonuren
- Zorg voor beschutting tegen de
wind, als u voor flava's kiest.
- Plaats een niveaumeter om te zien
hoe veel water er nog in de swampcask zit.
- Maak een gaten op 15 centimeter
onder de bovenrand, zodat overtollig water wordt afgevoerd.
- Graaf de swampcask in, zodat hij
minder last heeft van de kou gedurende de winter.
- Zorg voor een spagnumlaag. Deze
laag zorgt voor een goede isolatie gedurende de winter, en ziet er mooi
uit. Tevens zorgt het voor een betere zuurgraad en vochtigheid.
- Houdt de swampcask niet te nat
in de winter. In herfst ook liever niet, maar vaak regent het dan veel
en kan je het niet voorkomen. In de winter en herfst geven we dan bijna
ook nooit water.
- Als u de swampcask bijvult doe
dit dan met regen of osmose water.
- Plaats eventueel gaas om de swampcask
tegen katten en vogels te beschermen. Vooral vogels willen nog wel eens
de grond omwoelen of aan de planten pikken om insekten te roven.
Wij hebben volop genoten van de ontwikkelingen
rond de swampcask de afgelopen 5 jaar en kijken uit naar de volgende 5.
|
2000-07-15: Darlingtonia's in binatawoud.
2000-07-15: Ping Ping
|
|
|